มะเร็งปอด
มะเร็งปอดชนิด Small cell พบได้ประมาณ 10% ของมะเร็งปอดทั้งหมด มักมีสาเหตุมาจากการสูบบุหรี่ แม้ว่าจะเป็นเซลล์ขนาดเล็กแต่สามารถเพิ่มจำนวนได้อย่างรวดเร็ว จนก่อเป็นมะเร็งก้อนใหญ่ และอาจแพร่กระจายได้ทั่วร่างกาย
การรักษามะเร็งปอด
การรักษาขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็งที่เป็น ระยะของโรค และสภาวะของผู้ป่วย การตัดสินใจของแพทย์จึงอาจแตกต่างกันไปในแต่ละราย
การฉายรังสี การใช้รังสีพลังงานสูงเข้าทำลายเซลล์มะเร็ง เพื่อไม่ให้แบ่งตัวเจริญเติบโตต่อไปอีก และถูกกำจัดภายในร่างกายด้วยระบบการทำงานของร่างกายปกตินั้นนับว่าเป็นวิธีที่ได้ผลดี และไม่เจ็บปวดมากนัก และในระยะแรกของโรคยังเป็นทางเลือกในการรักษาแทน ที่การผ่าตัด ในกรณีที่สภาวะของผู้ป่วยไม่เหมาะสมที่จะเข้ารับการผ่าตัดได้ สำหรับโรคที่ระยะมากขึ้น การฉายรังสีก็มีบทบาทสำคัญโดยเฉพาะการใช้ร่วมกับยาเคมีบำบัด
ขั้นตอนการรับการรักษาด้วยรังสีรักษา เริ่มจากแพทย์จะนัดหมายผู้ป่วยมาเพื่อรับการวางแผนการฉายรังสีก่อนเริ่มฉาย วิธีการนี้เรียกว่าการจำลองการฉาย ซึ่งในปัจจุบันใช้ CT scan หรือเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ เพื่อให้ได้ภาพในการนำไปใช้วาง แผนฉายแสง รวมถึงการวาดเส้นบนร่างกายของคนไข้ เพื่อเป็นจุดอ้างอิงในการฉายแสงให้ตรงกันในแต่ละครั้ง
หลังจากได้ภาพจากเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์แล้ว แพทย์จะนำไปวางแผนการฉายรังสี ซึ่งในปัจจุบันมีเทคนิคที่หลากหลาย เช่น 3D-CRT การใช้เทคนิคการฉายแสงสามมิติ, Stereotactic body radiation therapy (SBRT) คือการใช้เทคนิคการฉายแสงสามมิติ แต่ให้ปริมาณรังสีที่สูงในการรักษารอยโรคขนาดเล็ก โดยทั่วไปมักให้การรักษาไม่เกิน 5 ครั้ง, Intensity modulated radiation therapy (IMRT) ซึ่งเป็นการฉายแสงสามมิติแบบปรับความเข้ม หรือเทคนิคที่กำลังเป็นที่สนใจและยังไม่มีในประเทศไทยคือ การฉายรังสีด้วยอนุภาคโปรตอน (Proton beam therapy) นอกจากนี้ยังมีวิธีที่เรียกว่า รังสีรักษาระยะใกล้ หรือการใส่แร่ ซึ่งนำเอาสารที่ปล่อยรังสีเข้าไปในร่างกายในบริเวณที่ใกล้กับก้อนมะเร็ง โดยที่รังสีที่ปลดปล่อยจากสารดังกล่าวจะเข้าทำลายตัวโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ และโดนอวัยวะข้างเคียงน้อย วิธีดังกล่าวอาจใช้ร่วมกับการผ่าตัด หรือใช้ในกรณีรักษาตามอาการ ช่วยลดอาการที่เกิดจากก้อนมะเร็ง แต่อย่างไรก็ดียังมีที่ใช้ไม่บ่อยนักในการรักษามะเร็งปอด
การรักษาด้วยยา ยาเคมีบำบัดมีบทบาทที่สำคัญในการรักษามะเร็งปอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งใช้เสริมฤทธิ์กับการฉายรังสี แต่แน่นอนว่าผลข้างเคียงจากการรักษาก็เพิ่มขึ้นเช่นกัน นอกจากยาเคมีบำบัดแล้ว ในปัจจุบันมีทั้งการรักษาด้วยยาชนิดจับกับเป้าหมายบนเซลล์มะเร็ง ซึ่งแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาในการเลือกใช้ในผู้ป่วยแต่ละราย
การผ่าตัด การผ่าตัดมีบทบาทตั้งแต่การวินิจฉัย เพื่อให้ได้มาซึ่งชิ้นเนื้อเพื่อการวินิจฉัยชนิดของโรคมะเร็งปอด การประเมินว่ารอยโรคไปต่อมน้ำเหลืองหรือไม่ ในมะเร็งปอดระยะแรก หากรอยโรคที่เป็นสามารถผ่าตัดออกได้หมด และไม่มีการกระจาย การผ่าตัดเป็นการรักษาโรคเป็นหลัก โดยไม่ต้องมีการรักษาอื่นเสริม แต่ในระยะโรคที่เป็น มากขึ้น อาจต้องใช้การรักษาที่ผสมผสานหลายวิธีมากขึ้น ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการประเมินของแพทย์แต่ละสาขาร่วมกัน
ผลข้างเคียงจากการรักษาด้วยการฉายแสง
การดูแลตัวเองระหว่างการรักษา
- ผู้ป่วยควรแจ้งให้แพทย์ทราบเรื่องโรคประจำตัวและยาที่ใช้เป็นประจำ และอย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์ เมื่อมีข้อสงสัย หรือมีอาการ เช่น ไข้สูงกว่า 38 องศาขึ้นไป อาการปวด
- การดูแลผิวหนังบริเวณที่ฉายแสง ควรชำระล้างด้วยน้ำอุ่น และสบู่อ่อน หลีกเลี่ยงการโดนแสงแดด รวมถึงการใช้ถุงน้ำร้อน หรือประคบเย็น สำหรับโลชั่นหรือครีมทาผิวไม่ควรทาก่อนมารับการฉายแสง
- การรับประทานอาหาร ควรรับประทานอาหารให้เพียงพอและครบห้าหมู่ การฉายรังสีบริเวณทรวงอกอาจมีผลข้างเคียงต่อหลอดอาหาร ซึ่งถ้ามีอาการกลืนลำบากหรืออาการเจ็บเวลากลืนอาหาร ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับยาบรรเทาอาการ พักผ่อนให้เพียงพอ
