ข้อมูล ณ วันที่ 1 พ.ค. 2566

การแพร่กระจายของมะเร็งไปที่กระดูก 

       เมื่อเซลล์มะเร็งมีการแพร่กระจายไปยังกระดูก ทำให้เกิดอาการหลายอย่างเช่นอาการปวด กระดูกหัก มะเร็งทุกชนิดมีโอกาสแพร่กระจายไปยังกระดูกได้ แต่โดยส่วนใหญ่มักมาจากมะเร็งเต้านม มะเร็งปอด มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งไต มะเร็งผิวหนังเมลาโนมา มะเร็งรังไข่ และมะเร็งไทรอยด์ โดยบริเวณกระดูกที่มักพบการแพร่กระจายคือกระดูกสันหลัง ส่วนอื่นๆที่มีความบ่อยรองลงมาได้แก่ กระดูกส่วนสะโพก กระดูกต้นขา กระดูกต้นแขน กระดูกซี่โครง และกะโหลกศีรษะ
       ในภาวะปกติจะมีเซลล์กระดูกสองแบบทำงาน คือ เซลล์ osteoblast ซึ่งเป็นเซลล์สร้างกระดูก และ เซลล์ osteoclast ซึ่งเป็นเซลล์ทำลายกระดูก โดยเซลล์ทำลายจะไปทำลายกระดูกที่เก่า และเซลล์สร้างกระดูกก็จะสร้างขึ้นมาใหม่ทดแทน ภาวะปกตินี้ที่ทำให้กระดูกส่วนต่างๆมีความแข็งแรง
เมื่อมีเซลล์มะเร็งเข้าไป มันจะไปหยุดการทำงานหรือเร่งการทำงานของทั้งสองเซลล์ดังกล่าว เกิดการทำลายกระดูกที่มากเกินไป และสร้างกระดูกที่มากเกินไป ทั้งสองภาวะที่เกิดทำให้กระดูกบอบบางและหักได้ง่ายกว่าปกติ

อาการและการรักษาของการแพร่กระจายไปกระดูก ได้แก่

• อาการปวด

          มักเป็นอาการแรกที่เกิดขึ้น โดยระยะแรกอาการอาจเป็นๆหายๆ และเริ่มเป็นหนักขึ้น มักปวดมากช่วงกลางคืน และจะมีอาการดีขึ้นเมื่อมีการเคลื่อนไหว ระยะต่อมาผู้ป่วยจะมีอาการถี่ขึ้น และแย่ลงเมื่อมีการเคลื่อนไหวร่างกาย  กระดูกเมื่อบางลงจะเกิดโอกาสหักได้ง่าย และผู้ป่วยอาจมีอาการปวดจากกระดูกหัก
          การรักษาตัวมะเร็งหลัก เช่นการให้ยาเคมีบำบัด ยาต้านฮอร์โมน ยาพุ่งเป้า หรือยาอื่นๆ อาจไปส่งผลหยุดการเติบโตของเซลล์มะเร็งที่กระดูกด้วย ทำให้ลดอาการปวดลง  นอกจากนั้นยังมีการใช้ยาแก้ปวด ซึ่งมีหลากหลายตัวและวิธีที่สามารถใช้ลดความปวดได้ การรักษาอื่นๆ เช่นการฉายรังสีที่กระดูกบริเวณที่มีปวด หรือการผ่าตัดก็เป็นวิธีลดความเจ็บปวดได้เช่นเดียวกัน 

• กระดูกหัก

          เนื่องจากกระดูกบาง จึงเป็นสาเหตุให้กระดูกหักได้ง่ายเพียงแค่ทำกิจกรรมปกติในชีวิตประจำวันเท่านั้น การเกิดมักเกิดขึ้นเร็วและมีอาการปวดมาก โดยมักเกิดบริเวณกระดูกยาวเช่นกระดูกแขน กระดูกขา หรือกระดูกสันหลัง

• การกดทับของไขสันหลัง

          เมื่อเกิดกระดูกหัก การผ่าตัดเป็นการรักษาหลักเพื่อเข้าไปใส่อุปกรณ์เพื่อเสริมบริเวณที่หัก ไม่ให้หักหรือเสียหายมากขึ้น และควรได้รับการฉายรังสีตามหลังเพื่อป้องกันการแพร่กระจายไปกระดูกมากขึ้นในส่วนนั้น

• ภาวะกดทับไขสันหลัง

          เมื่อเซลล์มะเร็งเข้าไปที่กระดูกหลัง มันสามารถขยายตัวใหญ่ขั้นและไปกดทับไขสันหลังได้ อาการแรกๆที่เกิดขึ้นคืออาการปวด อาการต่อมาผู้ป่วยอาจมีอาการแขนหรือขาทั้งสองข้างอ่อนแรงหรือชา และอาจมีอาการไม่สามารถกลั้นปัสสาวะ อุจจาระได้
          ภาวะนี้เป็นภาวะฉุกเฉิน ซึ่งควรได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที ภายใน 24-48ชั่วโมง ได้แก่ การให้ยาสเตียรอยด์เพื่อลดอาการบวมจากที่ไขสันหลังโดนกด รวมไปถึงการผ่าตัด หรือการฉายรังสี ยิ่งได้รับการรักษาที่เร็วเท่าไหร่ ผู้ป่วยก็จะมีโอกาสกลับมาเป็นปกติได้มากขึ้นเท่านั้น

• ภาวะแคลเซียมในเลือดสูง

          การแพร่กระจายของเซลล์มะเร็งที่ไปที่กระดูกนั้น ทำให้มีการสลายของแคลเซียมออกจากกระดูกเข้ามาที่กระแสเลือดมากขึ้น เกิดภาวะแคลเซียมสูงในเลือด ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการต่างๆ เช่น อาการท้องผูก ปัสสาวะบ่อย ซึมลง กล้ายเนื้ออ่อนแรง สับสน หมดสติ หรือไตวายได้
การรักษา คือให้ปริมาณน้ำเกลือทางเส้นเลือดปริมาณมากเพื่อป้องกันภาวะไตวายและให้ยาในกลุ่ม bisphosphonate เพื่อลดปริมาณแคลเซียมในเลือด